نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار و عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
چکیده
حقوق بشردوستانه بین‌المللی یکی از مهمترین شاخههای دانش گسترده حقوق است که کوشش دارد تا اگر به رغم تلاشهای پیشگیرانه، مخاصمه مسلحانهای آغاز شد، آن‌را هر چه محدودتر سازد، از آثار مخربش بکاهد و تابع مقررات کند. تبیین دیدگاههای ادیان، به ویژه اسلام به عنوان یکی از مهمترین ادیان جهان معاصر که متأسفانه گاه حتی از سوی پیروانش مورد کجفهمی و سوء تفسیر قرار گرفته است، اهمیت ویژهای دارد. مقالة حاضر تلاشی است در این جهت و با استناد به آیات و روایات، دیدگاههای اسلامی درباره قواعد و مقررات حاکم بر روابط طرفین، پیش و پس از مخاصمات مسلحانه را ارائه میکند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Humanitarian Law in Islam
نویسنده [English]
- Ali Akbar Alikhani
Associate Professor and Member of Research Institute of Cultural and Social Studies, Ministry of Science, Research and Technology
چکیده [English]
As one of the most important branches of Law, International Humanitarian Rights tries to restrain an armed conflict as much as possible - in case, despite preventive action, it happens - to decrease its destructive effects and to make it submissive to the regulations. To explain the views of religions particularly those of Islam as one of the most important religions in the contemporary world - which unfortunately sometimes is misunderstood and misinterpreted by even its followers - is of crucial significance. Referring to the Quranic verses and Islamic traditions this article tries to introduce Islamic views on the rules and regulations governing the parties’ relations before and after an armed conflict.
کلیدواژه‌ها [English]
- Humanitarian Rights
- Islam
- Armed Conflict
- Local and International Conflict
- Human Dignity
قرآن کریم
نهج‌البلاغه، سید جعفر شهیدی، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1371.
ابن باجه، ابی عبدالله محمدبن یزید قزوینی، سنن، بیروت، دار احیاء الثرات العربی، 1395 هـ .
ابن هشام، السیرة‌النبویة، تحقیق مصطفی سقا و آخرون، بیروت، داراحیاءالتراثالعربی، 1415 هـ.
ابی داود، سلیمان‌بن‌الأشغث‌السجستانی‌الازدی، سنن، دارالحیاء‌السنة‌النبویة، بی‌تا.
ابی یعقوب، احمد بن، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
ابی یعقوب، احمدبن، تاریخ الیعقوبی، ترجمه ابراهیم آیتی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1347.
ابی‌الحدید، عزالدین ابن، شرح نهج‌البلاغه، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1387 ق، 1967م.
البلاذری، احمد بن یحیی بن جابر، انساب‌الاشراف، بیروت، دارالفکر، 1996 م، 1417 ق.
البخاری، ابی‌عبدا... محمدبن اسماعیل‌بن ابراهیم، صحیح، بیروت، دارالفکر، 1420 ق.
بیهقی نیشابوری، قطب‌الدین ابوالحسن‌محمدبن‌الحسین‌بن‌الحسن، دیوان امام علی (ع)، تصحیح: ابوالقاسم امامی، تهران: انتشارات اسوه، 1375.
اثیر، عزالدین علی ابن، الکامل فیالتاریخ، بیروت، دار صادر دار بیروت، 1965 م، 1385 ق.
اسکافی معتزلی، ابوجعفر محمدبن عبدالله، المعیار و الموازنه، محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، 1374.
الطبری، محمدبن جریر، تاریخ الطبری، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، 1979.
الکلینی، ابیجعفر محمدبن یعقوب، فروع کافی، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه، 1362.
جعفری، محمدتقی، تحقیق در دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام وغرب، تهران، نشر دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی، 1370.
جعفریان، رسول، تاریخ خلفا، قم، نشر الهادی، 1477.
جوادی آملی، عبدالله، فلسفه حقوق بشر، قم، انتشارات اسراء، 1375.
الجوزی، سبط ابن، تذکرة‌الخواص، طهران: مکتبه نینوی الحدیثه، بی‌تا.
حر عاملی، شیخ محمدبن حسن، وسائل‌الشیعه، تحقیق: عبدالرحیم ربانی شیرازی، تهران، مکتبة‌الاسلامیة، 1403ق.
حسنی، علی‌اکبر، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، تهران، دفتر نشر زهد اسلامی، 1373.
الامام احمدبن حنبل، المُسند، بیروت: المکتب‌الاسلامی، بی‌تا.
احمد بن محمد بن حنبل، المسند، تحقیق: احمد محمد شاکر، قاهره، مکتبة‌التراث‌الاسلامی، 1414هـ.
اخوان‌الصفا، رسائل، بیروت، الدارالاسلامیه، 1412هـ.
الدینوری، ابی حنیفه احمدبن‌داود، الاخبار الطوال، تحقیق: عبدالمنعم عامر، قاهره، دار احیاء الکتب العربیه، 1960.
الریشهری، محمد، موسوعة الامام‌علی‌‌ابن‌ابی‌طالب، قم، دارالحدیث، 1421ق.
سلام، ابوعبید قاسم بن، الاموال، بیروت: دارالفکر، 1408.
الشیبانی، محمدبن‌الحسن، کتاب السیرالکبیر، املاء: محمدبن احمدالسرخسی، قاهره 1958، ج 2، ص 85.
قطب، سید، فی ظلال‌القران، بیروت دارالشروق، 1402.
طوسی، شیخ، تهذیب الاحکام، تهران: دارالکتاب‌الاسلامیه، 1364.
طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی‌للمطبوعات، 1393.
ابوالفضل‌ابن‌الحسن‌ابن الطبرسی، مجمع‌البیان، تهران، مکتبة‌العلمیة‌الاسلامیه، بی‌تا.
عربی، محیالدین بن، الفتوحات المکیه، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
العقاد، عباس محمود، عبقریة‌الامام علی (ع)، بیروت: المکتبة العصریه، 1967 م، 1386 ق.
فارابی، ابونصر محمد، فصول منتزعه، ترجمه حسن ملکشاهی، تهران، سروش، 1382.
فروزانفر، بدیع‌الزمان، احادیث مثنوی، تهران، 1334.
القرطبی، احمد الانصاری، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، دارالحیاء التراث العربی، 1966ق.
القشیری، عبدالکریم بن هوزان، الرسالة القشیریة، تحقیق عبدالحلیم محمود و محمود بن الشریف، قم، انتشارات بیدار، 1374.
قمی، شیخ‌عباس، سفینة البحار، بیروت: دارالمرتضی، بی‌تا.
ابن کثیر الدمشقی، ابوالفداء الحافظ، البدایة و النهایة، بیروت، دارالکتاب العلمیه، 1415هـ .
المجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت: موسسه الوفاء، 1403 هـ .
المجلسی، العلامه محمدباقر، بحارالانوار، تحقیق و تعلیق: شیخ‌محمدباقرالمحمودی، طهران، وزارة‌الثقافة و الارشادالاسلامی، 1408ق.
محقق حلی، شرایع الاسلام، نجف، مطبعة‌الااب فی‌النجف الاشرف، 1389.
محقق داماد، سید مصطفی، حقوق بشردوستانه بین‌المللی، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، 1383.
المسعودی، ابوالحسن علی بن‌حسن، مروج الذهب، ابوالقاسم پاینده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1370.
المنقری ، نصر بن مزاحم، پیکار صفین، پرویز اتابکی، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1370.
مصباح یزدی، محمدتقی، نظریة حقوقی اسلام، قم، مؤسسه آموزش و پژوهش امام‌خمینی، 1380.
الشیخ المفید، محمد بن محمدبن نعمان، الارشاد، بیروت: دارالمفید، 1192 م، 1414ق.
الشیخ المفید، محمد بن محمدبن نعمان، الجمل، بیروت: دارالمفید، 1192 م، 1414ق.
النجفی، شیخ محمدرضا، جواهر الکلام، ج 21، بیروت، دارالاحیاء‌التراث‌العربی،1981.
النجفی، شیخ‌محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج 21، بیروت، داراحیاءالتراثالعربی، 1981م.
نوبهار، رحیم، «دین و کرامت انسانی» در: مبانی نظری حقوق بشر، قم، دانشگاه مفید، 1384.
نویری، شهاب‌الدین احمد، نهایة‌الإرب، ترجمه: محمود مهدوی دامغانی، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1364.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله