نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• کامران هاشمی اردستانی

عضو هیئت علمی دانشکده روابط بینالملل وزارت امورخارجه

چکیده

تجربه مسلمانان در زمینه حفظ هویت اقلیت‌ها برگرفته از حقوقی است که از دیرباز برای اقلیت‌های عمده مذهبی قائل شده‌اند که یکی از آنها پذیرش یک نوع خودمختاری ـ به ویژه خودمختاری قضایی‌ـ در برخی امور داخلی و نیز قوانین خانواده بوده است. این مقاله ضمن اینکه ارائه هرنوع خودمختاری قضایی به اقلیت‌ها را اصالتاً امری مثبت ارزیابی می‌نماید، آثار تبعیض‌آمیزی که ممکن است به هنگام پذیرش این نوع خودمختاری برای آنها در موارد تعارض بین قوانین مدنی کشور و یا قوانین مذهبی اکثریت با قوانین مربوطه اقلیت‌ها بروز نماید را به صورت مقایسه‌ای در قوانین و رویه قضایی کشورها مورد بررسی قرار داده است. جهت بررسی دقیق‌تر موضوع‌ این نوشتار تبعیض را به دو نوع تبعیض مستقیم و تبعیض غیرمستقیم تفکیک می‌کند؛ تمایزی که در ادبیات حقوق بشر کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
از این حیث نمی‌توان میان افراد  تفاوت قائل شد؛ دو نتیجه مهم در روابط داخلی و بین‌المللی پدیدار می‌شود: نخست اینکه، شهروندی نماد هویت ملی همه اشخاصی به‌شمار می‌آید که در آن کشور ساکن هستند؛ دوم اینکه، با کمی دقت می‌توان دریافت که در برخورداری از حقوق بنیادین و مطالبه آن برای تمامی انسان‌ها در یک کشور، تفاوتی میان اتباع  و دیگر افراد وجود ندارد. هر چند هر دو فرض به نوعی با چالش روبه‌رو هستند، در این مقاله مبانی نظری و آثار حقوقی و اجتماعی آنها بررسی خواهد شد. 
 

کلیدواژه‌ها

• اقلیت‌ها
• تبعیض
• حقوق بشر
• نظام خودمختاری قضایی

موضوعات

• حقوق اقلیت ها

عنوان مقاله [English]

Minorities, Legal Autonomy Regimes and the Principle of Non-discrimination: A Comparative Study on the Conflict of Civil Codes and the Personal Laws of Minorities

نویسنده [English]

• Kamran Hashemi Ardestani

Member of the Faculty of International Relations of the Ministry of Foreign Affairs

چکیده [English]

In international human rights law the application of the principle of ‘equality’ along with the ‘preservation of characteristics’ have been considered as the corner stones of a system for the protection of minorities. Regarding the ‘right of minorities to identity’ the regime of ‘personal legal autonomy’ will be of special interest to this study. While this phenomenon in non-Muslim countries is very rare, it is a common policy in the majority of Muslim countries.
Despite the advantages of this regime, its discriminatory aspects stand in contrast with the main principle of human rights law, i.e. the principle of non-discrimination. This paper undertakes a comparative study of the legislation and legal practices of different states, in order to discern the ways that the conflicts of religious laws might affect the principle of non-discrimination. On the concept of non-discrimination the study makes a distinction between discrimination on the ground of religion and discrimination in religious rights.

کلیدواژه‌ها [English]

• Minorities
• Discrimination
• human rights
• Personal Legal Autonomy Regime