نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار مؤسسه آموزش عالی ادیان و مذاهب
چکیده
اعلامیه اسلامی حقوق بشر، مهم‌ترین پاسخ رسمی کشورهای اسلامی به اعلامیه جهانی حقوق بشر به شمار می‌رود و تلاش شده است تا بر اساس آن متنی دارای فوائد آن اعلامیه و در همان حال تهی از نقائص آن به دست داده شود. با این همه، خوانش دقیق این اعلامیه، ما را در تحقق این اهداف مردد می‌سازد. در این نوشته، پس از مقدمه‌ای کوتاه از تاریخچه شکل‌گیری و مواد این اعلامیه، مواردی که با مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر ناسازگار است و برخی از نابرابری‌ها را به رسمیت شناخته، گزارش و ادله موافقان و مفسران آن نقل و تحلیل شده است. به نظر می‌رسد که اعلامیه اسلامی حقوق بشر، به عنوان متنی جهانی که در پی تأمین حقوق بشر است، سه دشواری اساسی دارد: اول، تأیید ضمنی برخی نابرابری‌ها بر اساس دین و جنسیت، دوم، به دست دادن مرجع تفسیری سیال و لغزنده. سوم، نداشتن ضمانت اجرا. این سه مسئله موجب شده است تا اعتبار این اعلامیه، عملاً به تعدادی توصیه‌های اخلاقی غیر‌الزامی، فروکاسته شود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Universal Islamic Declaration on Human Rights and the Problem of Inequalities of Rights between Men and Women
نویسنده [English]
- Seyyed Hassan Eslami
Assistant Professor at Religions and Denominations University
چکیده [English]
The Universal Islamic Declaration on Human Rights (the UIDHR) is the most important official replication to the Universal Declaration of Human Rights (the UDHR) by Islamic countries, and based on that, it has been attempted to provide a declaration containing the benefits of the UDHR and at the same time devoid of its faults. However, a detailed study of the UIDHR makes us uncertain in achieving these objectives. In this study, after a brief introduction of the history and development of the provisions of the UIDHR, incompatible cases with the provisions of the UDHR are reported, some inequalities of rights between men and women are recognized and arguments in favor of it are mentioned, interpreted and analyzed. It appears that the UIDHR, as an universal document, which seeks to ensure human rights, carries three major drawbacks; first, implicit approval of some of inequalities of rights between men and women based on gender and religion; second, fluid and variable interpretative sources; third, lack of sanction. These three problems have diminished the reputation of this declaration and changed it to a number of non-binding ethical recommendations.
کلیدواژه‌ها [English]
- the Universal Islamic Declaration on Human Rights (UIDHR)
- human rights
- Equality of Rights between Men and Women
- Islamic Law
- Conversion of Religion
- Organization of the Islamic Conference (OIC)
- احمد نعیم، عبدالله؛ نواندیشی دینی و حقوق بشر: درآمدی بر بازخوانی حقوق اسلامی، ترجمه حسن‌علی نوریها، تهران، فرهنگ و اندیشه، 1381.
- ارتگای گاسِت، خوزه؛ پدیده ازدحام تودهها، ترجمه حسین بشیریه. در لارنس کِهون (ویراستار انگلیسی)؛ از مدرنیسم تا پست مدرنیسم، عبد الکریم رشیدیان (ویراستار فارسی)، تهران، نشر نی، 1384.
- اسلامی، سید حسن؛ حقوق بشر و شبیه‌سازی انسانی، دوفصلنامه تخصصی حقوق بشر، بهار و تابستان 1385، شماره 1.
- افلاطون؛ جمهور، ترجمه فؤاد روحانی، تهران، علمى و فرهنگى، 1374.
- افلاطون؛ دوره آثار افلاطون، ترجمه محمد حسن لطفی، جلد 3، تهران، خوارزمی، 1367.
- ایزوتسو، توشیهیکو؛ مفاهیم اخلاقی - دینی در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدره‌ای، ویرایش دوم، تهران، فرزان روز، 1378.
- تابنده گنابادی، سلطان حسین؛ نظر مذهبی به اعلامیه حقوق بشر، قم، فخر الدین برقعی، 1386ق.
- جعفری تبریزی، محمد تقی؛ تحقیق در دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب و تطبیق آن دو بر یکدیگر، تهران، دفتر خدمات حقوقی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران، 1370.
- دبیرخانه کمیسیون حقوق بشر اسلامی؛ اعلامیه اسلامی حقوق بشر: بیانیه قاهره، تهران، فاقد مشخصات نشر.
- ریسونی، احمد؛ اهداف دین از دیدگاه شاطبی، ترجمه سید حسن اسلامی و سید محمد علی ابهری، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1376.
- مجتهد شبسترى، محمد؛ نقدی بر قرائت رسمی از دین (بحران‌ها، چالش‌ها، راهحل‌ها)، تهران، طرح نو، 1379.
- مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد؛ اعلامیه جهانى حقوق بشر، تهران، 1376.
- موحد، محمد على؛ در هوای حق و عدالت: از حقوق طبیعى تا حقوق بشر، تهران، کارنامه، 1381.
- ملاصدرا، صدر الدین محمد شیرازی؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، تصحیح مقصود محمدی، جلد 7، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1380.
- ابو زید، نصر حامد؛ حقوق الانسان بین العالمیه و النسبیه الثقافیه: البحث عن حقوق الانسان فی الاسلام. فی نصر حامد ابو زید، صلاح الدین الجورشی و الباقر العفیف؛ الحق القدیم: وثائق حقوق الانسان فی الثقافه الاسلامیه (تحلیل و تقدیم غانم جواد)، القاهره، مرکز القاهره لدراسات حقوق الانسان، 2000م.
- ___________ ؛ دوائر الخوف: قراءه فی خطاب المرأه، المرکز الثقافی الغربی، بیروت و دارالبیضاء، 1999م.
- اسماعیل عمار، محمود؛ حقوق الانسان بین التطبیق و الضیاع، دار المجدلاوی للنشر و التوزیع، عمان، 2002م.
- التسخیری، محمد علی؛ حقوق الانسان بین الاعلانین الاسلامی و العالمی، طهران، رابطه الثقافه و العلاقات الاسلامیه، 1997م.
- التیجانی، محجوب؛ الشرع الاسلامی بین حقوق الانسان و القانون الدولی، القاهره، ناشر مؤلف، 1995م.
- الحقیل، سلیمان بن عبد الرحمن؛ حقوق الانسان فی الاسلام و الرد علی الشبهات المثارة حولها، الریاض، مطابع التقنیة للأوفست، 1421ه.ق.
- الحقیل، سلیمان بن عبد الرحمن؛ حقوق الانسان فی الاسلام و تطبیقاتها فی المملکه العربیه السعودیه، الریاض، مکتبه الملک فهد الوطنیه، 2000م.
- الزحیلی، محمد؛ الاعلان الاسلامی لحقوق الانسان، دمشق - بیروت، دار الکلم الطیب، 2003م.
- الزحیلی، محمد؛ مقاصد الشریعه: اساس لحقوق الانسان، فی احمد الریسونی، محمد الزحیلی و محمد عثمان شبیر (ملف)؛ سلسله دوریة کتاب الامه: حقوق الانسان محور مقاصد الشریعه، دوحه، وزارة الاوقاف و الشؤون الاسلامیه، العدد 87، المحرم، 1422ه.ق.
- سلیم العوا، محمد؛ الاعلان الاسلامی لحقوق الانسان: تقدیم و اعداد، مصر، نهضه مصر للطباعه و النشر و التوزیع،2000م.
- شعبان، عبد الحسین؛ الاسلام و حقوق الانسان: المشترک الانسانی للثقافات و الحضارات المختلفه، کوردستان، مؤسسه موکریانی، 2001م.
- عبد العزیز، امیر؛ حقوق الانسان فی الاسلام، بی‌جا، دار السلام، 1997م.
- العفیف، الباقر؛ وثائق حقوق الانسان الاسلامی فی السیاق التاریخی و الاجتماعی، فی نصر حامد ابو زید، صلاح الدین الجورشی و الباقر العفیف؛ الحق القدیم: وثائق حقوق الانسان فی الثقافه الاسلامیه (تحلیل و تقدیم غانم جواد)، القاهره، مرکز القاهره لدراسات حقوق الانسان، 2000م.
- الغزالی، محمد؛ حقوق الانسان بین تعالیم الاسلام و اعلان الامم المتحدة، اسکندریه، دارالدعوة، 2002م.
- Aetate, Nostra; 1995, Declaration on the relation of the Church to Non-Christian Religions, In The Basic Sixteen Documents Vatican Council II; Dublin, Dominican Publications.
- Audi, Robert (ed.); 1995, The Cambridge Dictionary of Philosophy, Cambridge University Press.
- Borland, James; 1996, The Gospel and World Religions Contrasted, In Michael Peterson, William Hasker, Bruce Reichenbach, and David Basiger; Philosophy of Religion: Selected Readings, Oxford University Press.
- Hussain, Amir; 2003, This Tremor of Western Wisdom: A Muslim Response to Human Rights and the Declaration, In Joseph Runzo ,Nancy M. Martin and Arvind Sharma (eds.); Human Rights and Responsibilities in the World Religions, Oneworld Publications, Oxford.
- Kotzin, Rhoda Hadsssah; 1998, Ancient Greek philosophy, In Allison M. Jaggar and Iris Marion Young (eds.); A Companion to Feminist Philosophy, Massachusetts, Blackwell Publishing.
- New Catholic Encyclopedia; 2003, 2nd Edn., Detroit, Thomson Gale, Vol. 12.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله