نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری فقه سیاسی
چکیده
از جمله‌ی مسائل حسّاس و مهمّ تربیتی که خانواده‌ها و جوامع بشری دچار آن هستند، چگونگی برخورد با اعمال و کردارهای ناروای کودکان است. در دیدگاه اسلامی و به خصوص فقه سترگ شیعه که در کشور ما منبع الهام‌بخش جهت قانونگذاری محسوب می‌گردد، علاوه بر توجّه خاص به امور تربیتی کودکان و رشد و سعادت آنان، بر کرامت کودکان، مهروزی و مصلحت محوری در برخورد با آنان و جلوگیری از هرگونه زیان و آسیب به آن‌ها تأکید بسیار شده و از کیفر دادن، خشونت و آزار اطفال منع شده است. هرچند در مواردی نیز تنبیه کودکان به جهت رعایت مصلحت و غبطه‌ی آنان، جایز و بلامانع دانسته شده است. لیکن نظام بین الملل حقوق بشر تلاش می‌کند تا تنبیه بدنی کودکان را از جوامع حذف نماید و با ابزارهای گوناگون درصدد ترویج این دیدگاه بوده و معتقد است تنبیه کودکان بر خلاف کرامت انسانی و تمامیّت جسمانی کودکان بوده و گاه، امری غیر انسانی، تحقیر آمیز و خشن نیز محسوب می‌شود؛ لذا، تمام تلاش خود را بر این امر متمرکز نموده است که از اِعمال همه‌ی انواع تنبیه و مجازات بدنی کودکان در سطح جهانی جلوگیری کرده، و این عمل را به طور کلّ حذف نماید. بنابراین، در بدو امر و به ظاهر، دو رویکرد متعارض شکل می‌گیرد.
ما ضمن بررسی و تبیـین موضع واقعی این دو دیـدگاه، سعی نموده‌ایم که با توجّه به غبطه و مصلحت کودکان و منافع اجتماع، تربیت، رشد و حقوق کودکان، راهکارهای مناسب جهت نزدیکی دو رویکرد به یک‌دیگر ارائه دهیم.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Mechanisms for the Proximity Between the Perspectives of the Shiite Jurisprudence and the International Human Rights System Regarding Corporal Punishment of Children
نویسنده [English]
- Seyed Javad Hoseynikhah
PhD student in political jurisprudence
چکیده [English]
One of the challenging issues which families and societies face in rearing and upbringing is how to treat children’s misbehavior In Islamic perspective, especially Shiite jurisprudence, which is considered to be the main source of legislation in the Islamic republic of Iran, in addition to paying special attention to children’s education and their development and happiness, much emphasis has been put on their dignity, being kind to them, their expedience, preventing any harm and injury to them. Also, it is prohibited to punish and abuse them. However, in some cases corporal punishment of children is permissible and permitted because of their expedience.
On the contrary, the international human rights system seeks to eliminate the use of all forms of corporal punishment from all societies. Using different types of instruments and documents, it tries to promote this view. It considers corporal punishment as being against the child’s human dignity and physical integrity. Furthermore, sometimes it is considered inhumane, cruel and humiliating.
Therefore, initially and apparently, the two approaches appear to be contradictory. Thus, we try to explain the true nature of the two approaches and to provide some solutions for their proximity considering the interests of the society as well as children's expedience, interests, education, rights and development.
کلیدواژه‌ها [English]
- Corporal Punishment
- child Rearing
- Child Abuse
- School
- Islamic Law
- human rights
- قرآن کریم
- ابن بابویه قمی، محمّد (شیخ صدوق)، من لا یحضره الفقیه، قم، انتشارات جامعه مدرّسین، 1404ق، چاپ سوم.
- تمیمی آمدی، عبدالواحد، غرر الحکم و درر الکلم، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1407ق.
- حرّ عاملی، محمّد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعةإلی تحصیل مسائل الشریعة، تهران، مکتبة الاسلامیة، 1288ق.
- حسنی، سیدجواد، «بررسی تحلیلی تنبیه از منظر روایی، فقهی و روانشناسی»، مجله معرفت، شماره 33، فروردین و اردیبهشت 1379ش.
- حسینی مراغی، سید میرعبدالفتاح، العناوین الفقهیة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1417ق.
- حلّی، ابن ادریس، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1411ق.
- خوانساری، محمّد، شرح غرر الحکم و درر الکلم، تصحیح و تعلیق: میرجلال الدین حسینی ارموی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1360ش.
- دلشاد تهرانی، مصطفی، سیره نبوی (منطق عملی)، دفتر چهارم: سیره خانوادگی، تهران، انتشارات دریا، 1386ش.
- دلشاد تهرانی، مصطفی، سیری در تربیت اسلامی، تهران، انتشارات دریا، 1385ش.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تهران، نشر الکتاب، 1404ق.
- راوندی، قطب الدین سعید بن هبة الله، فقه القرآن فی شرح آیات الاحکام، قم، کتاب‌خانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1405ق.
- رهایی، سعید، اصل عالی‌ترین منافع کودکان در حقوق بین‌الملل و فقه امامیه، ارائه شده در سومین همایش بین‌المللی حقوق بشر دانشگاه مفید.
- ری‌شهری، محمّد، میزان الحکمة، تهران، دارالحدیث، 1422ق، چاپ اول.
- سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، قم، بوستان کتاب، 1385ش.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، 1372ش.
- طوسی، محمّد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة، 1378ق.
- عبده، محمّد و محمّد رشید رضا، تفسیر القرآن العظیم المعروف بتفسیر المنار، تصحیح و تعلیق: سمیر مصطفی رباب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1423ق.
- علیدوست، ابوالقاسم، فقه و مصلحت، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1388ش.
- فاضل لنکرانی، محمّد، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة، کتاب الحجر، قم، مرکز فقه الائمّة الاطهار7، 1425ق.
- فاضل لنکرانی، محمّد، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة، کتاب النکاح، قم، مرکز فقه الائمّة الاطهار7، 1421ق.
- کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، قم، مؤسسة آل البیت، 1408ق.
- کریمی جهرمی، علی، الدرّ المنضود فی احکام الحدود (تقریرات درس فقه آیت الله گلپایگانی)، قم، دار القرآن الکریم، 1412ق.
- کلینی، محمّد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1367ش.
- لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، تحقیق: حسن حسینی بیرجندی، تهران، دار الحدیث، 1376ش.
- متّقی هندی، علاء الدین بن حسام الدین، کنز العمّال فی أحادیث الاقوال و الافعال، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1409ق.
- مجلسی، محمّد باقر، بحار الانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1403ق، چاپ سوم.
- منتظری، حسین‌علی، حکومت دینی و حقوق انسان، قم، ارغوان دانش، 1387ش.
- موسوی خمینی، سید روح الله (امام خمینی)، تحریر الوسیلة، قم، انتشارات جامعه مدرّسین، 1417ق.
- موسوی خمینی، سید روح الله (امام خمینی)، صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1378ش، چاپ اوّل.
- نجفی، محمّدحسن، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1404ق.
- هیثمی، نورالدین علی بن ابی‌بکر، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1408ق.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله