نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای علوم سیاسی و استادیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

2 دکترای علوم سیاسی و عضو هیئت علمی مرکز تحقیق و توسعه سازمان سمت و مدیر پژوهش انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور

چکیده

متفکران دینی که در دوران معاصر به نسبت دین و سیاست می‌پردازند، ناگزیر از تبیین نسبت «حق» و «تکلیف» شهروندان هستند. محمد غزالی از جمله متفکرانی است که با تفسیری حق‌محور به سراغ دلالت‌های سیاسی آموزه‌های دینی می‌رود و در این میان، اصالت را به تفسیر اسلامی از حقوق بشر می‌دهد و نه تفاسیر غربی آن. با این حال، در دغدغه خود برای اصیل معرفی‌کردن آموزه دینی در این زمینه ناکام می‌ماند. او که بیش از آنکه دغدغه نسبت‌سنجی اصول حقوق بشر با آموزه‌های اسلامی را داشته باشد، دل‌آشوب نشان دادن انطباق آموزه‌های اسلامی با این اصول است و به ‌ظاهر اگرچه در تلاش خود برای نشان دادن «اصالت» خوانش اسلام‌گرایانه در مقابل خوانش غربی از حقوق بشر است، در عملْ اصول غربیِ حقوق بشر را «اصل» گرفته و اسلامِ منظورِ نظر خویش را در ذیل آن و چونان ابزار توجیه‌گری برای آن معرفی می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Authenticity Issue in the Interpretation of Human Rights:Critical Review of Mohammed Ghazali's Islamic View on UDHR

نویسندگان [English]

  • Morteza Bahrani 1
  • Seyed Mohsen Alavipoor 2

1 Ph.D. in Political Science and Assistant Professor, Institute for Cultural and Social Studies

2 Ph.D. in Political Science and ّFaculty Member of the Research and Development Center of SAMT Organization and Research Director of the Society of Cultural Heritage of the Country

چکیده [English]

The contemporary debates, among religious thinkers, over the relationship between religion and politics necessarily involve the relationship between right and obligation. Mohammed Ghazali is among those thinkers who believe in the priority of right over obligation, contributing authenticity to the Islamic rather than western interpretations of Human rights. His failure in the mission is clear. He is much more concerned with showing the compatibility Islamic teachings with human rights principles than with the relationship of these principles with Islamic teachings. Apparently he tries to show the “authenticity”, of Islamic vis-à-vis Western readings of human rights, however in practice he bases his arguments on the “authenticity” of the western reading of human rights putting his perceived Islam inferior to Western principles of human rights. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • human rights
  • Islamic Interpretation
  • Western Interpretation
  • Authenticity
  • Mohammed Ghazali
  1. البیومى، محمد رجب، من اعلام المصر؛ کیف عرفت هولاء، ط 2، القاهرة: الدار المصریة اللبنانیة، 1418 ه .ق/ 1998م.
  2. الحسینى، اسحاق موسى، اخوان المسلمین؛ بزرگترین جنبش اسلامى معاصر، ترجمه سید هادى خسروشاهى، تهران، اطلاعات، چاپ اول، 1375.
  3. السید رضوان و عبدالاله بلقزیز، ازمة الفکر السیاسى العربى، ط 1، دمشق، دارالفکر، بیروت، دارالفکر المعاصر، 1421 ه .ق/ 2000م.
  4. الضاهر، محمد کامل، الصراع بین التیارین الدینى و العلمانى فى الفکر العربى الحدیث و المعاصر، ط 1، بیروت، دارالبیرونى للطباعة و النشر، 1414 ه .ق/1994م.
  5. الغزالى، محمد، اخلاق اسلامى، ترجمه محمود ابراهیمى، تهران، نشراحسان، چاپ اول، 1378 (ترجمه خلق المسلم).
  6. ---------، اسلام و بلایاى نوین، ترجمه مصطفى زمانى، تهران، موسسه مطبوعاتى فراهانى، چاپ اول، [بى‏تاa].
  7. ---------، اسلام و شرایط اقتصادى، سید خلیل خلیلیان، تهران، شرکت سهامى انتشار (چاپخانه بهمن)، چاپ دوم، [بى‏تاb].
  8. ---------، الاسلام و الاستبداد السیاسى، قاهره، نهضة مصر للطباعة والنشر،a  1997.
  9. ---------، التعصب و التسامح، بین المسیحیة و الاسلام، ط 1، القاهرة، نهضة مصر للطباعة و النشر و التوزیع،  b1997.
  10. ---------، السنة النبویة بین اهل الفقه و اهل الحدیث، القاهرة، دارالشروق،  a1998.
  11. ---------، تراثنا الفکرى فى میزان الشرع و العقل، ط 2، هیرند، فیرجینیا، المعهد العالمى للفکر الاسلامى، 1412 ه .ق/1991م.
  12. ---------، تعامل روشمند با قرآن کریم (کیف نتعامل مع القران)، ترجمه على اصغر محمدى سیجانى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، چاپ اول، 1379.
  13. ---------، حصادالغرور، دمشق، دارالقلم،  b1998.
  14. ---------، حقوق الانسان بین تعالیم الاسلام و اعلان الامم المتحدة، ط 2، القاهرة، دارالتوفیق النموذجیة، 1404 ه .ق/ 1984م.
  15. ---------، دستور وحدة الثقافیة بین المسلمین، ط 2، کویت، دارالقلم، 1403 ه .ق/1983م.
  16. ---------، سر تأخر العرب والمسلمین، دمشق، دارالقلم، 2000م.
  17. ---------، عقیده‏المسلم، مصر، نشر القاهرة، 1976.
  18. ---------، کیف نفهم الاسلام، الاسکندریة، ط 4، دار الدعوة للطبع والنشر و التوزیع، 1422ه .ق/ 2002 م.
  19. ---------، محاکمه گلد زیهر صهیونیست، صدر بلاغى، تهران، حسینیه ارشاد، چاپ اول، 1363.
  20. ---------، نگرشى نو در فهم احادیث نبوى، ترجمه داود نارویى، تهران، احسان، چاپ اول، 1381.
  21. المولى، مسعود، من حسن البنا الى حزب الوسط؛ الحرکة الاسلامیة و قضایا الارهاب والطائفیة، ط 1، بیروت، العلا للطباعة والنشر والتوزیع، 1421 ه .ق/ 2000 م.
  22. القرضاوى، یوسف، الشیخ الغزالى کما عرفته، (رحلة نصف قرن) ط 1، القاهرة، دار الشروق، 1420ه .ق/2000 م.
  23. الندوى، ابوالحسن، محاضرات اسلامیة فى الفکر و الدعوة، جمعها و حققها و علق علیها سید عبدالماجد الغورى، الجزء الاول، ط 1، دمشق، دارابن‏کثیر، 1422 ه .ق/2001 م.
  24. عبدالسمیع، عمرو، الاسلامیون؛ صوت للحوار و صوت للرصاص، ط 1، القاهرة، الدار المصریة اللبنانیة، اول،1421 ه .ق/2000 م.
  25. عزام، محفوظ، صور من حیاة مجاهد عظیم؛ دراسة حول العقیدة الاسلامیة فى فقه الشیخ الغزالى، القاهرة، دارالصحوة، 1413 ه .ق/1995م.
  26. عنایت، حمید، اندیشه سیاسى در اسلام معاصر، ترجمه بهاءالدین خرمشاهى، تهران، خوارزمى، ، چاپ سوم، 1372.
  27. عویس، عبدالحلیم، الشیخ محمد الغزالى؛ تاریخه و جهوده و آراؤه، دمشق، دارالعلم، 1421 ه .ق/2000 م.
  28. غرابیة، ابراهیم، «التوجه الاصلاحى فى الحرکات الاسلامیة الى این»، در:

Aljazera. net / cases / Analysis / 2002 /4/4/11 - 

29. مبروک، محمد ابراهیم، حقیقة العلمانیة و الصراع بین الاسلامیین و العلمانیین، الجزء الاول، دمشق، دار التوزیع و النشر الاسلامیة، [د.ت].

30. میلاد، زکى، الفکر الاسلامى؛ تطوراته و مسارته الفکریه، ط 1، بیروت، دارالهادى، 1422 ه .ق/ 2001 م.

31. البشرى، طارق، «التنامى المتواصل للحرکات الاسلامیة واستطاع احیاء فکرة الامة من جدید»، در:

Aleman - yaman. net roayah 1. htm.

32. «الوحدة الاسلامیة؛ صمود و تحدى»، در:

Multagana. org Madda alwitda. htm.

33. «سماحة الاسلام من اهل الدیانات الاخرى»، در:

Sourrana. com Modu es  newbb viewtopic. htm.

Egypt faests. org. 564 htm.

geocities. com / Athens / Ithaca / 9253 / index. html.

34. «شهادت و آراء علماء السنة المعاصرین حول الشیعة الامامیة»، در:

 Masom. com. Maktabat Akaed Book 58 Shahadat. htm.

CAPTCHA Image