نویسنده
دکترای علوم‌سیاسی، دانشگاه تهران
چکیده
در گرایش‌های فکری جدید اندیشمندان دینی، برداشت‌های تازه ای از آزادی شکل می‌گیرد و نسبت آزادی با مقولاتی چون دین، عدالت، حقیقت و حکومت، به گونه‌ای متفاوت، تبیین می‌شود. این مقاله می‌کوشد ضمن معرفی این برداشت‌ها، وجوه تمایز آنها از برداشت‌های کهن را آشکار سازد و در عین حال، نشان دهد که این تفاوت آرا در باب آزادی پیامد تفاوت‌های بنیادی‌تری در خصوص آدمی و عناصر مقوّم انسانیت او، توانایی‌های او در تعیین صورت و سیرت زندگی‌اش، ظرفیت او در بهره جستن از آزادی‌هایش، انتظارات او از دین، امکان شناخت حقیقت و ابزارها و موانع آن، حکومت و مناسبات فرد با آن، و مهم‌تر از همه، حقوق بنیادین آدمی است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Freedom; Ancient and Modern
نویسنده [English]
- Minu Agha’ee Khuzani
Ph.D. in Political Science, Tehran University
چکیده [English]
Modern conceptions of freedom are developed in the new intellectual trends among religious scholars the relations between freedom and concepts such as religion, justice, truth and government being differently explained. Introducing these conceptions this article attempts to make clear the distinction between them and the ancient ones, and at the same time, to show that different views of freedom stem from more basic differences regarding: human being, the elements making his humanity, his ability to determine the face and character of his life, his capability to exercise his freedoms, his expectations from religion, the possibility of knowing truth its instruments and obstacles , the government and its relationship with the individual and above all, fundamental human rights.
کلیدواژه‌ها [English]
- Freedom
- Religion
- Law
- Right
- Freedom of Belief
- آرمین، محسن، «دین، آزادی و واقعیتهای اجتماعی»، امیررضا ستوده(گردآورنده)، رابطة دین و آزادی، مؤسسة نشر و تحقیقات ذکر، تهران،1378.
- آغاجری، سیدهاشم، «صورتبندی جمعی آزادی در جامعة دینی»، امیررضا ستوده(گردآورنده)، رابطة دین و آزادی، مؤسسة نشر و تحقیقات ذکر، تهران، 1378.
- ایازی، سیدمحمدعلی، «دین، آزادی، و مسئولیت»، امیررضا ستوده( گردآورنده)، رابطة دین و آزادی، مؤسسة نشر و تحقیقات ذکر، تهران، 1378.
- بازرگان، مهدی، راه طیشده،شرکت سهامی انتشار، تهران، بیتا.
- _______، «آزادی بشریت و مبنای وظایف مدنی»، محمد بسته‌نگار، حقوق بشر از منظر اندیشمندان، شرکت سهامی انتشار، تهران، 1380.
- بازرگان، عبدالعلی، «تحقیق قرآنی دربارة حقوق بشر در حکومت پیامبر (ص)»، محمد بسته‌نگار، حقوق بشر از منظر اندیشمندان، شرکت سهامی انتشار، تهران،1380.
- باقی، عمادالدین، «آزادی از آن کیست؟»، حقوق مخالفان: تمرین دموکراسی برای جامعة ایرانی، سرابی، تهران،1379.
- برلین، آیزایا، «دو مفهوم از آزادی»، در مایکل ساندل، لیبرالیسم و منتقدان آن، ترجمة احمد تدین، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1374.
- تسخیری، محمدعلی، «حقوق بشر و گسترش مفهوم آن»، سیاست خارجی، سال دهم، شماره1، بهار1377.
- جعفری، محمدتقی، تحقیق در دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب و تطبیق آن دو با یکدیگر،دفتر خدمات حقوقی بینالمللی جمهوری اسلامی، تهران،1370.
- جوادی‌آملی، عبدالله، سلسه بحثهای فلسفة دین، فلسفة حقوق بشر، مرکز نشر اسراء، قم، 1375.
- خاتمی، سیدمحمد، مردمسالاری، طرح نو، تهران، 1380.
- _______، «حکومت دینی و آزادی»، امیررضا ستوده(گردآورنده)، رابطة دین و آزادی، مؤسسة نشر و تحقیقات ذکر، تهران، 1378.
- ______، «سخنرانی در جمع مدیران آموزش و پرورش» روزنامة ایران، شماره 845، شنبه 6دی1376.
- خامنهای، سیدمحمد، «آزادی‌های فردی اسلام»، حقوق بشر از دیدگاه اسلام: آرای اندیشمندان ایرانی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، انتشارات بینالمللی المهدی، تهران، 1380.
- راسخ، محمد، «آزادی چون ارزش»، حقوق بشر و گفت‌وگوی تمدنها(مجموعهمقالات همایش بینالمللی)، انتشارات دانشگاه مفید، قم، 1380.
- سروش، عبدالکریم، «آزادی عادلانه»، آیین شهریاری و دینداری، مؤسسة فرهنگی صراط، تهران، 1379.
- ______، «آزادی چون روش»، کیان، سال هفتم، شماره 37، خرداد و تیر ماه 1376.
- ______، «عقل و آزادی»، فربه‌تر از ایدئولوژی، مؤسسة فرهنگی صراط، چاپ سوم، تهران، 1375 الف.
- ______، «حکومت دموکراتیک دینی»، فربه‌تر از ایدئولوژی ایدئولوژی، مؤسسة فرهنگی صراط، چاپ سوم، تهران، 1375 ب .
- ______، «مبانی تئوریک لیبرالیسم»، رازدانی و روشنفکری، مؤسسة فرهنگی صراط، چاپ سوم، تهران،1377.
- طباطبایی، سید محمدحسین، فرازهایی از اسلام، جهانآرا، تهران، 1355.
- ______، در سایة اسلام، انتشارات اهل بیت، چاپ اول، قم، بیتا.
- ______، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمة سید محمدباقر موسوی‌همدانی، جلد چهارم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزه علمیه قم، قم، بیتا.
- فاضل میبدی، محمدتقی، «دین و آزادی در تقابل یا تعامل»، امیررضا ستوده(گردآورنده)، رابطة دین و آزادی، مؤسسة نشر و تحقیقات ذکر، تهران، 1378.
- کدیور، محسن، دغدغههای حکومت دینی، نشر نی، تهران، 1379.
- ______، «آزادی عقیده و مذهب در اسلام و اسناد حقوق بشر»، حقوق بشر و گفت‌وگوی تمدنها (مجموعه مقالات همایش بینالمللی)، انتشارات دانشگاه مفید، قم،1380.
- گزارش دیدار مربیان دورة آموزشی حقوق بشر سازمان دفاع از قربانیان خشونت با آیت الله صانعی، زمستان 1381 (منتشرناشده).
- مجتهد شبستری، محمد، نقدی بر قرائت رسمی از دین؛ بحران‌ها، چالشها؛ راه‌حلها، طرح نو، تهران، 1379 الف.
- ______، ایمان و آزادی، طرح نو، چاپ سوم، تهران، 1379ب.
- مردیها، سید مرتضی، با مسئولیت سردبیر؛ مقدمهای بر پروژة اصلاح، جامعة ایرانیان، تهران، 1378.
- مطهری، مرتضی، پیرامون جمهوری اسلامی، انتشارات صدرا، چاپ دوم، قم، 1366.
- ______، پیرامون انقلاب اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1359.
- ______، آشنایی با قرآن، جلد سوم، انتشارات صدرا، قم، بیتا.
- مصباح‌یزدی، محمدتقی، نظریه سیاسی اسلام، جلد دوم: کشورداری، انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، 1378.
- محمدی، مجید، «نوگرایی دینی و تابوی لیبرالیسم»، کیان، سال نهم، شماره 48، مرداد و شهریور 1378.
- منتظری، حسینعلی، «مبانی فقهی نفی خشونت و ارعاب»، محمد بسته‌نگار، حقوق بشر از منظر اندیشمندان، شرکت سهامی انتشار، تهران، 1380.
- ______، «در باب تزاحم»، کیان، سال هشتم، شماره 45، بهمن و اسفند 1377.
- موحدی ساوجی، محمدحسن، « فقه: گویا و رهگشا»، کیان، سال نهم، شماره 49، مهر و آذر 1378.
- موسویان، سید ابوالفضل، «آزادی عقیده و جهاد ابتدایی»، حقوق بشر و گفت‌وگوی تمدنها (مجموعه مقالات همایش بینالمللی)، انتشارات دانشگاه مفید، قم،1380.
- مهرپور، حسین، «دیدگاه اسلام دربارة آزادی عقیده و بیان»، نشریة دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 27، بهمن 1370.
- نراقی، احمد، «در دفاع از لیبرالیسم دینی»، راه نو، سال اول، شماره 1، اردیبهشت 1377 .
- نصر، سیدحسن، «مبادی مابعدالطبیعی و تلقی اسلام در مقولة مدارا و عدم مدارا»، ترجمة هومن پناهنده، کیان، سال هشتم، شماره 45، بهمن و اسفند 1377.
- واله، حسین، «آزادی هم حق، هم تکلیف»، امیررضا ستوده (گردآورنده)، رابطة دین و آزادی، مؤسسة نشر و تحقیقات ذکر، تهران، 1378.
- Cassese, Antonio, »Are Human Rights Truly Universal?«, in Obrad Savic(ed.), The Politics Of Human Rights, Verso, 1999.
- Dalacoura, Kate, Islam, Liberalism and Human Rights,: I. B. Tauris and Co. Ltd, New York , 1998.
- Mayer, Ann Elizabeth, Islam and Human Rights: Tradition and Politics, Westview Press, 1998.
- Said, Abdul Aziz, »Human Rights in Islamic Perspectives«, in A. Polis and P. Schwab(eds.), Human Rights: Cultural and Ideological Perspectives, Praeger Publishers, New York, 1979.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله