نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه مطالعات زنان، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 دانشجوی دکترای مطالعات زنان، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
چکیده
تحولات علوم انسانی در چند دهه اخیر منجر به تغییر نگرش نسبت به کودکان و تصویب کنوانسیون حقوق کودک (1989) گردید. محققان با الهام از ماده 12 کنوانسیون حقوق کودک به منظور کاهش آثار منفی طلاق بر کودکان، خواهان مشارکت هر چه بیشتر آنان در مراحل دادرسی خانواده شدند. مقاله حاضر با روش " توصیفی – تحلیلی" و با بهره گیری از روش تحلیل محتوا آرای محاکم ایران، اصول مشترک حاکم بر دادگاه‌های خانواده در خصوص اعطای حضانت را استخراج و ظرفیت های قانونی "حق شنیده شدن صدای کودکان" درمحاکم خانواده ایران را تحلیل می نماید. یافته‌ها نشان می‌دهد در زمینه شنیده شدن صدای کودکان و مشارکت دادن آنها در دادرسی خانواده، سه رویکرد حق محور (موافقان)، مصلحت محور (مخالفان) و تلفیقی وجود دارد. رویکرد حق محور، با استناد به حقوق بنیادینی نظیر برابری، کرامت انسانی و.. بر ضرورت مشارکت کودکان در فرایند دادرسی تاکید دارد. رویکرد مصلحت محور، ورود به مهلکه جدال والدین در حین طلاق را به مصلحت کودکان ندانسته و آسیب زا میداند. اما رویکرد سوم با اولویت سلامت کودک، حق شنیده شدن او را ضروری میداند. پژوهش حاضر نشان می‌دهد به دلیل عدم وجود نهاد منسجم در این حوزه، رویه قضایی ایران دچار تشتت بوده و در اکثر پرونده های مورد رسیدگی، نظر کودکان در تصمیم گیری های حوزه حضانت گرفته نمی‌شود
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Children's Participation to Custody institution: Comparative Study
نویسندگان [English]
- Hajar Azari 1
- Azam Oladighadikolai 2
1 Assistant Professor of Women's studies group, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
2 PHD student in Women's Studies, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Advances in the humanities have led to a shift in attitudes toward children and the issuance of the Convention on the Rights of the Child (1989. Social activists to reduce the negative consequences of divorce on children and their better adjustment after their parental divorce, have been wanted to change family law to provide children's participation in any judicial proceedings (such as custody and access disputes) to express their views about decisions affecting their lives and well-being.
In this article we analyses with content method, Iranian family law statement, to extract capacity of children's legal right to decision- making in custody disputes. The findings show, three dimensions of approach in children's right and participation are identified: rights approach, best interests approach and mixed approach .The rights approach focuses on fundamentally rights such as: equality, dignity thus emphasis on the right of the child to be heard .the second approach seem to have negative views about children's right to participation because involving children in parental fighting, are very harmful. While the third approach states, it is necessary children's voice to be heard, as the same time emphasis on child protection. The paper notes, that under Iranian law, children's views are sometimes absent in decision- making particularly in custody litigation.
کلیدواژه‌ها [English]
- The children's right to be heard
- The best interest of the child
- The convention on the rights of the child
- Family proceedings
- Iran's judicial system
الف- کتب و مقالات
الف-1: فارسی
- اسدی، لیلا سادات (1388)، «حق کودک بر بودن با والدین و خویشاوندان»، دوفصلنامۀعلمیترویجیفقهوحقوقخانوادهندایصادق، سال چهاردهم، شماره 5، صص 5-31.
- بر، ویوین (1394)، برساختگراییاجتماعی، مترجم: اشکان صالحی، تهران: نشر نی.
- بیگدلی، سعید (1390)، «مشکلات و خلائهای قانونی نهاد حضانت در نظام حقوقی ایران»، فقهوحقوقخانواده، پاییز و زمستان 1390، صص 5-24.
- دهقانی، علی (1387)، «دادرسی ویژه کودکان و نوجوانان: گامی در راستای انطباق با تعهدات بینالمللی»، فصلنامۀدانشکدهادبیاتوعلومانسانی، سال سوم، شماره 10و 11، صص 77-107.
- صفایی، سید حسین و اسدالله امامی (1376)، حقوق خانواده، جلد دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- عبادی، شیرین (1382)، «حقمشارکتکودکان»، فصلنامۀ علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سالدوم،شماره7، صص 111-115.
- عرفانی، محمود (1371)،«حمایتاقتصادیوقضاییکودکبههنگامطلاقوجداییوالدیندرحقوقایرانوکنوانسیون1989سازمانمللمتحد»،دیدگاههای حقوقی،شمارهدوم، صص 201-217.
- عزیزی، علی؛ محمد فرجیها؛ محمود صابر و سید درید موسوی مجاب (1398)،«اصولحاکمبر دادگاههایحلمسالهدرپرتومطالعاتتطبیقی»، پژوهشهای حقوق تطبیقی،دوره23،شماره4،صص 91-126.
- قبولی درافشان، سید محمد مهدی و سعید محسنی (1394)، «نوآوری قانون حمایت خانواده مصوب 1391 در زمینه مقررات شکلی مرتبط با دعاوی خانوادگی»، پژوهشنامهزنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، شماره دوم، صص 119-139.
- محمد پور، احمد (1397)، ضد روش: زمینهای فلسفی و رویههای عملی در روش شناسی کیفی، قم: نشر لوگوس.
الف-2: لاتین
Archard, David )2013). “Children's Rights”, International Encyclopedia of Ethics, pp. 1-9.
Archard, David and Marit Skivenes (2009). “Hearing the Child”, Child & Family Social Work, Vol. 14, No. 4, pp. 391-399.
Atwood, Barbara A (2003). “The Child's Voice in Custody Litigation: An Empirical Survey and Suggestions for Reform”, Arizona Law Review, No. 45, p. 629.
Aubrey, Carol and Sarah Dahl (2006). “Children’s Voices: The views of vulnerable Children on their Service Providers and the Relevance of Services they Receive”, British Journal of Social Work, Vol. 36, No. 1, pp. 21-39.
Augsberger, Astraea; Vicki Lens & Andrea Hughes (2016). “I didn't Know you were Fighting So Hard for me: Attorneys' Perceptions of Youth Participation in Child Dependency Proceedings”, Family Court Review, Vol. 54, No. 4, pp. 578-590.
Bruce, Margaret (2014). “The Voice of the Child in Child Protection: Whose Voice?”, Social Sciences, Vol. 3, No. 3, pp. 514-526.
Bosisio, Roberta (2012). “Children’s Right to be Heard: What Children Think”, The International Journal of Children's Rights, Vol. 20, No. 1, pp. 141-154.
Boshier, Hon. Peter & Damien Steel‐Baker (2007). “Invisible parties: Listening to children”, Family Court Review, Vol. 45, No. 4, pp.548-559.
Bilson, Andy and Sue White (2005). “Representing Children's Views and Best Interests in Court: an International Comparison”, Child Abuse Review, Vol. 14, pp. 220-239.
Birnbaum, Rachel (2014). “The Voice of the Child in Separation/Divorce Mediation and other Alternative Dispute Resolution Processes: A Literature Review”, Research Report, CanadaDepartment of Justice.
Coley, M.aria (2007). “Children's Voices in Access and Custody Decisions: The Need to Reconceptualize Rights and Effect Transformative Change”, Appeal Review of Current Lawand Law Reform, Vol. 12, p.48.
Correia, Tomas (2020). “Social Constructionism, Power and Behavior: A Post-structuralize Analysis”,http://www.observatoriopolitico.pt/wp-content/uploads/2020/03/WP_90_TC.pdf.
Emery, Robert E. (2003). “Children's voices: Listening-and deciding-is an adult responsibility”, Arizona Law Review, Vol. 45, pp. 621-627
Emery, Robert E. and J.A. Jackson (1989). “The Charlottesville Mediation Project: Mediated and Litigated Child Custody Disputes”, Mediation Quarterly, Issue: 24, Pages: 3-18.
Emery, Robert.E; David Sbarra and Tara Grover (2005). “Divorce Mediation: Research and Reflections”, Family Court Review, Vol. 43, No. 1, pp. 22-37.
Fernando, M.ichelle (2014). “Family Law Proceedings and the Child's Right to be Heard in Australia, the United Kingdom, New Zealand, and Canada”, Family Court Review, Vol. 52, No. 1, pp. 46-59.
Giesinger, Johannes (2017). “The Special Goods of Childhood: Lessons from Social Constructionism”, Ethics and Education, Vol. 12, No. 2, pp. 201-217.
Karle, Michael & Sandra Gathmann (2016). “The State of the Art of Child Hearings in Germany, Results of a Nationwide Representative Study in German Courts”, Family Court Review, Vol. 54, No. 2, pp. 167-185.
Kelly, Joan (1994). “The Determination of Child Custody”, The Future of Children, Vol. 4, No. 1, pp. 121-142.
Krappmann, Lothar (2010).”The Weight of the Child's View (Article 12 of the Convention on the Rights of the Child)”, the International Journal of Children's Rights, Vol. 18, No. 4, pp. 501-513.
Mol, Charlotte (2019). “Children’s Representation in Family Law Proceedings: A Comparative Evaluation in Light of Article 12 of the United Nations Convention on the Rights of the Child”, The International Journal of Children's Rights, Vol. 27, No.1, pp. 66-98.
Morss, John R (2002). “The Several Social Constructions of James, Jenks, and Prout: A Contribution to the Sociological Theorization of Childhood”, the International Journal of Children's Rights, Vol. 10, No. 1, pp. 39-54.
O'Donohue, William and April R Bradley (1999). “Conceptual and Empirical Issues in Child Custody Evaluations”, Clinical Psychology: Science and Practice, Vol. 6, No. 3, pp. 310-322.
Rešetar, Branka and Robert E Emery (2008). “Children's Rights in European Legal Proceedings: Why Are Family Practices so Different from Legal Theories?”, Family Court Review, Vol. 46, No. 1, pp. 65-77.
Ruck, Martin D.; Daniel P. Keating; Elizabeth M. Saewyc; Felton Earls & Asher Ben Arieh (2016). “The United Nations Convention on the Rights of the Child: It’s Relevance for Adolescents”, Journal of Research on Adolescence, Vol. 26, No. 1, pp. 16-29.
Walker, Janet; David Marjoribanks and Gabriela Misca (2019). “Modern Families, Modern Family Justice: Supporting Family Relationships in Fast Changing Socio-Political-Economic Climates”, Family Court Review, Vol. 57, No. 3, pp. 301-312.
Woodhouse, Barbara Bennett (2019). “Reimagining Equality Through the Lens of Human Rights: Lessons from the United Nations Convention on the Rights of the Child”, Fordham Urban Law Journal, Vol. 47, p. 353.
Woodhouse, Barbara Bennett (2003). “Enhancing Children's Participation in Policy Formation”, Arizona Law Review, Vol. 45, p. 751.
Woodhouse, Barbara Bennett (1993). “Out of Children's Needs, Children's Rights: The Child's Voice in Defining the Family”, Brigham Young University Journal of Public Law, Vol. 8, p. 321.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله