نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استاد دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه مفید
چکیده
از نظر تاریخی، مفهوم «هویت اجتماعی» جایگاهی محوری در نظریهپردازیهای روانشناسی اجتماعی و نظریهپردازیهای جامعهشناسانه داراست. دیدگاه پسامدرن به شکل خاص هویت را امری سیّال و در حال تغییر تلقی میکند؛ چرا که هویت امری گفتمانی فرض میشود. هویت هر ملتی با فرهنگ آن ارتباط مستقیم دارد. فرهنگ ایرانی تا قبل از مشروطه دو جزیی بود: ایرانی و اسلامی. اما بعد از رویارویی با تجدد، دو عنصر سوسیالیستی و لیبرالیستی به آن افزوده شد. عدم شناخت عمیق غرب و فقدان قدرت نقد فرهنگ مدرن سبب شد عناصر فرهنگ ایرانی به شکلی سازوار کنار هم ننشینند و به یک معنا هویت ایرانی را با مخاطره روبرو سازند. خروج از بحران هویت مستلزم شناخت نسبت صحیح ایرانیّت و اسلامیّت از یک سو و درک عمیق و نقادانۀ فرهنگ مدرن از سوی دیگر است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Iranian-Islamic Identity: Discourse Analysis
نویسنده [English]
- Seyed Sadegh Haghighat
Professor, Department of Political Science, Mofid University
چکیده [English]
Historically, the concept of "social identity" has a pivotal role in theories of social psychology and sociological theories. Postmodern perspective in particular characterizes identity as fluid and changing, because identity is assumed to be discursive. The identity of each nation is directly related to its culture. Before Iranian constitutionalism, Iranian culture had two parts: Iranian and Islamic, but after encountering modernity, two socialist and liberal elements were added to it.
کلیدواژه‌ها [English]
- Social Identity
- Iranian culture
- Islamic culture
- modern culture
- discourse theory
- آجودانی، ماشاء الله (1382)، مشروطه ایرانی، تهران: اختران.
- آخوند زاده، میرزا فتحعلی (1987)، مکتوبات، پاریس: خاوران.
- آشوری، داریوش (30/1/1383)، «اسطوره فلسفه در میان ما»، روزنامه ایران.
- بشیریه، حسین (1377)، «پروژه ناتمام مدرنیته»، سنت، مدرنیته، پست مدرن، دفتر نخست، تهران: صراط.
- پیتر ل. برگر و توماس لوکمان (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت، تهران: اندیشه‌های عصر نو.
- جمشیدی، محمد حسین (1377)، «میرزا ملکم خان، روشنفکر غرب گرا»، نامه پژوهش، شماره 7.
- حجاریان، سعید (1376)، «جریان شناسی جریان‌های روشنفکری ایران معاصر»، نامه پژوهش، شماره 7.
- حقیقت، سید صادق (1381)، توزیع قدرت در اندیشه سیاسی شیعه، تهران: هستی نما.
- حقیقت، سید صادق (1382)، «آشفتگی مفاهیم سیاسی در ایران معاصر»، مجله علوم سیاسی، شماره 24.
- حقیقت، سید صادق (1382)، «در باب نسبت سنجی دین و دموکراسی»، سروش اندیشه، سال دوم، زمستان 1382، ش 7 و 8 .
- دوستدار، آرامش (1377)، درخششهای تیره، چاپ دوم، پاریس: خاوران.
- رجایی، فرهنگ (1382)، مشکله هویت ایرانیان امروز، تهران: نشر نی.
- شایگان، داریوش (1372)، آسیا در برابر غرب، تهران: امیر کبیر.
- طباطبایی، سید جواد (1382)، جدال قدیم و جدید، تهران: نگاه معاصر.
- طباطبایی، سید جواد (25و26/4/1381)، «با شمشیر چوبین در برابر منطق تجدد»، روزنامه ایران.
- طباطبایی، سید جواد (7 تا 9/7/1382)، «پروژه فکری من»، روزنامه ایران.
- مارش، دیوید و استوکر، جری (1378)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمة امیر محمد حاجی یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- محمودیان، محمد رفیع (1377)، «گوناگونی حوزه‌های عدالت، نگاهی به فلسفه سیاسی مایکل والزر»، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، مرداد و شهریور 1377، شماره 131-132.
- مطهری، مرتضی (1362)، خدمات متقابل اسلام و ایران، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- هوارث، دیوید (1377)، «نظریه گفتمان»، فصلنامه علوم سیاسی، مترجم: سید علی اصغر سلطانی، دوره 1، شماره 2.
- Audi, Robert (1999). The Cambridge Dictionary of Philosophy, U.K: Cambridge University.
- Jorgensen, M. & Phillips L. (2002). Discourse Analysis as Theory and Method, London: Sage Publications.
- Kupper, Adam (and Jessica Kupper) (1996). The Social Science Encyclopedia, London & New York: Routledge.
- Laclau, E. & Mouffe, C (1985). Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics, London: Verso.
- Shaul, Bakhash (1978). Iran: Monarchy, Bureaucracy & Reform Under Qajars: 1896, London: Ithaca Press.
پ ـ اسناد
- اعلامیه جهانی حقوق بشر.
ت- سایت
- متن کامل سخنان مصطفی ملکیان در باره ”تجدد ایرانی“،
https://3danet.ir/malekian-tabatabai-2/
)
ارسال نظر در مورد این مقاله