نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار حقوق جزا دانشگاه مفید
چکیده
قانون‌گذار ایران در سال‌های پس از انقلاب به تقنین و اجرای کیفرهای بدنی شرعی اهتمامی خاص داشته است. این در حالی است که نهادهای حقوق بشری به اجرای این مجازات‌ها به‌ویژه سنگسار بسیار انتقاد داشته‌اند و آن را خلاف نظام بینالمللی حقوق بشر دانسته‌اند. افزون بر این، بسیاری از شهروندان نیز در مورد اجرای این کیفرها ابهاماتی دارند. در این نوشته سعی شده نشان داده شود از منظر درون‌دینی و براساس همه قرائت‌های دینی، اجرای این کیفرها، به ویژه سنگسار، شرعاً ممکن نیست و اگر قانون‌گذار داعیه شرع دارد باید از این نظر قوانین را با شرع همسو کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Impracticability of Stoning from Six Perspectives
نویسنده [English]
- Hussein Soleymani
Associate Professor of Criminal Law, Mofid University
چکیده [English]
After the Iranian revolution in 1979, the legislator has given a special attention to enactment and enforcement of religious corporal punishments, while human rights institutions have criticized the enforcement of such punishments, especially stoning, and considered them incompatible with international human rights system. Additionally, many citizens have some questions about such punishments. In this article, it is shown that from religious perspectives, and in accordance with almost all religious readings, enforcement of these penalties, especially stoning, is impractical and the legislator should reconsider the laws within the framework of Islamic law.
After the Iranian revolution in 1979, the legislator has given a special attention to enactment and enforcement of religious corporal punishments, while human rights institutions have criticized the enforcement of such punishments, especially stoning, and considered them incompatible with international human rights system. Additionally, many citizens have some questions about such punishments. In this article, it is shown that from religious perspectives, and in accordance with almost all religious readings, enforcement of these penalties, especially stoning, is impractical and the legislator should reconsider the laws within the framework of Islamic law.
کلیدواژه‌ها [English]
- Human Rights
- Hodud
- Stoning
- Islamic Law
- Feqh
الف- کتب و مقالات
الف-1: فارسی و عربی
- قرآن کریم.
- کتاب مقدس،ترجمۀ قدیم، لندن، انتشارات ایلام، چاپ سوم، 2002م.
- ابراهیمی، محمد (1385)، مجازات‌های بدنی اسلامی از منظر نظام بینالمللی حقوق بشر، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ حقوق بشر، به‌راهنمایی ناصر قربان‌نیا، دانشگاه مفید.
- ابوالفتوح رازی، حسین بن‌علی بن‌محمد خزائی نیشابوری (1378)، روض‌الجنان و رو‌ح‌الجنان فی تفسیر القرآن، به کوشش و تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، چاپ دوم، مشهد: بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
- ابوزید، محمد (1349ق)، الهدایه و العرفان فی تفسیر القرآن بالقرآن، چاپ اول، مصر: مطبعه مصطفی البابی الحلبی.
- ابوزید، نصر حامد (1383)، نقد گفتمان دینی، ترجمۀ حسن یوسفی اشکوری و محمد جواهرکلام، چاپ اول، تهران: یادآوران.
- اسعدی، محمد و همکاران (1389)، آسیب‌شناسی جریان‌های تفسیری، چاپ اول، قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- امیرارجمند، اردشیر و همکاران (زیرنظر) (1386)، مجموعۀ اسناد بینالمللی حقوق بشر، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
- آنسل، مارک (1391)، دفاع اجتماعی، ترجمۀ محمد آشوری و علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات گنج دانش.
- بخاری، محمد بن‌اسماعیل ابن‌ابراهیم جعفی (1437ق)، الجامع المسند الصحیح... (صحیح البخاری)، چاپ اول، کراچی: البشری.
- برتن، جان (1389)، «نقش فقه و تفسیر در تعیین مجازات زنا در اسلام»، ترجمۀ محمدمهدی تقدیسی، در: جرالد هاوتینگ و عبدالقادر شریف، رهیافت‌هایی به قرآن، به‌کوشش مهرداد عبّاسی، چاپ اول، تهران: انتشارات حکمت.
- بکاریا، سزار (1377)، رسالۀ جرایم و مجازات‌ها، ترجمۀ محمدعلی اردبیلی، چاپ سوم، تهران: نشر میزان.
- پژوهشکدۀ شورای نگهبان (1395)، قانون مجازات اسلامی در پرتو نظرات شورای نگهبان، چاپ اول، تهران: پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
- پیمان، حبیب‌الله (1384)، «اسلام و منشاء حقوق بشر»، در: مبانی نظری حقوق بشر، چاپ اول، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
- خمینی، سیدروح‌الله (1410ق/1368ه)، الرسائل، چاپ سوم، قم: اسماعیلیان.
- خمینی، سیدروح‌الله (1379)، صحیفۀ امام، چاپ سوم، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- خوانساری، سید احمد (1364)، جامع‌المدارک فی شرح المختصر النافع، چاپ دوم، تهران: مکتبه‌الصدوق.
- خویی، سیدابوالقاسم (1393)، مبانی تکمله المنهاج، چاپ چهارم، تهران: انتشارات خرسندی.
- ذهبی، محمدحسین (2000م)، التفسیر و المفسرون چاپ هفتم، قاهره: مکتبه وهبه.
- سروش، عبدالکریم (1379)، قبض و بسط تئوریک شریعت، چاپ هفتم، تهران: موسسۀ فرهنگی صراط.
- سلیمانی، حسین (1384)، «احکام کیفری قرآن در مکاتب فقهی اسلامی به روایت ابوالفتوح رازی»، در: مجموعه مقالات کنگرۀ شیخ ابوالفتوح رازی، چاپ اول، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
- سلیمانی، حسین (1385)، عدالت کیفری در آیین یهود، چاپ دوم، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
- سلیمانی، حسین (1396)، «جایگاه علم قاضی در حدود از دید فقیهان و قانون‌گذار با نگاهی به دیدگاه آیت‌الله موسوی اردبیلی»، در: فقه و تدبیر؛ ویژه‌نامۀ آیت‌الله موسوی اردبیلی، چاپ اول، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
- شهید ثانی، زین‌الدین بن‌علی العاملی (1429ق)، مسالک‌الافهام الی تنقیح شرایع‌الاسلام، چاپ چهارم، قم: موسسه المعارف الاسلامیه.
- شیخ طوسی، محمد بن‌حسن (1400ق/ 1980م)، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، چاپ دوم، بیروت: دارالکتاب العربی.
- شیخ صدوق، محمد بن‌علی بن‌بابویه (1384)، المقنع، چاپ دوم، قم: موسسة الامام الهادی.
- صادقی تهرانی، محمد (1392)، چشمۀ تشنگان، ویرایش دوم، قم: مرکز مطالعات فقه قرآنی.
- صبحی منصور، احمد (2005م)، القرآن و کفی مصدراً للتشریع الاسلامی، چاپ اول،بیروت: موسسه انتشار العربی.
- عثیمین، محمد بن‌صالح (1428ق)، الشرح الممتع علی زاد المستقنع، چاپ اول، ریاض: دار ابن‌جوزی.
- غزالی، ابوحامد محمد بن‌محمد (1430ق/2009م)، المستصفی من علم الاصول، با تحقیق احمد زکی حماد، چاپ اول، قاهره: العالمیه للنشر و الترجمه و التدریب (سدره المنتهی).
- غفاری، علی‌اکبر (1368)، ترجمه و متن من لایحضره الفقیه، چاپ اول، تهران: نشر صدوق.
- فاضل مقداد، جمال‌الدین مقداد بن‌عبدالله سیوری (1373)، کنزالعرفان فی فقه القرآن، چاپ پنجم، تهران: المکتبه المرتضویه.
- فاضل هندی، محمد بن‌حسن اصفهانی (1424ق)، کشف‌اللثام عن قواعد‌الأحکام، چاپ اول، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
- فخار طوسی، جواد (1390)، احتمالی جدید پیرامون یک حکم فقهی، چاپ اول، تهران: گنج معرفت.
- فوکو، میشل (1387)، مراقبت و تنبیه: تولد زندان، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چاپ هفتم، تهران: نشر نی.
- قابل، احمد (1392)، احکام جزایی در شریعت محمدی (مجموعۀ آثار، ج10، شریعت عقلانی، منتشرشده در فضای مجازی).
- قاری سیدفاطمی، سیدمحمد (1384)، «فقه شیعه و حقوق بشر جهان‌شمول»، در: مبانی نظری حقوق بشر، چاپ اول، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
- مالک بن‌انس (1406ق /1985م)، الموطأ، تحقیق محمد فواد عبدالباقی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- مجتهد شبستری، محمد (1381)، نقدی بر قرائت رسمی از دین، چاپ دوم، تهران: طرح نو.
- محقق حلی، جعفر بن‌حسن (1425ق /2004م) شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، با تعلیقات سید صادق حسینی شیرازی، چاپ یازدهم، بیروت: دارالقاری.
- محقق داماد، سیدمصطفی (1394)، قواعد فقه (بخش جزایی)، چاپ سی‌ویکم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- محقق داماد، سیدمصطفی (1385)، «مجازات عمل منافی عفت در قرآن»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 43.
- معاونت آموزش و تحقیقات قوۀ قضائیه (1381)، نحوۀ اجرای احکام حدود، چاپ اول، تهران: انتشارات جاودانه.
- منتظری، حسین‌علی (1385)، رسالۀ استفتائات، چاپ دوم، تهران: انتشارات سایه.
- منتظری، حسین‌علی (1387الف)، اسلام دین فطرت، چاپ سوم، تهران: انتشارات سایه.
- منتظری، حسین‌علی (1387ب)، حکومت دینی و حقوق انسان، چاپ اول، قم: ارغوان دانش.
- منتظری، حسین‌علی (1387پ)، مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر، چاپ اول،قم: ارغوان دانش.
- منتظری، حسین‌علی (بی‌تا)، کتاب الحدود، قم: انتشارات دارالفکر.
- موسوی اردبیلی، عبدالکریم (1427ق)، فقه الحدود و التعزیرات، چاپ دوم، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
- موسوی غروی، محمدجواد (1377)، فقه استدلالی در مسائل خلافی،ترجمۀ علی‌اصغر غروی، چاپ اول، تهران: نشر اقبال.
- نجفی، شیخ محمدحسن (1981م)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق محمود القوچانی، چاپ هفتم، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
- نصیری، علی (1386)، رابطۀ متقابل کتاب و سنت، چاپ اول،تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- نعیم، عبدالله احمد (1381)، نواندیشی دینی و حقوق بشر: درآمدی بر بازخوانی حقوق اسلامی، ترجمۀ حسنعلی نوریها، چاپ اول، تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه.
الف-2: لاتین
54. Newman, Graeme R. (ed.)) 2010(. Crime and Punishment around the World, California: ABC–Clio.
55. Runzo, Joseph; Nancy M. Martin & Arvind Sharma (ed.) (2003). Human Rights and Responsibilities in the World Religions, Oxford: One World Publications.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله