نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار حقوق خصوصی، دانشگاه مفید

چکیده

یکی از ابعاد نگران‌کننده و فراگیر کودک آزاری و خشونت، تنبیه بدنی کودکان توسط معلمان، مربیان و کارکنان محیط‌های آموزشی است. به‌رغم آنکه در مقررات داخلی و بین‌المللی، به ویژه پیمان‌نامه حقوق کودک، ناروایی چنین اقداماتی مورد تأکید قرار گرفته و افزون بر آن، پیامدهای ناگوار آزار و تنبیه بدنی در جسم و روان کودکان مشخص شده است، با این وجود، بسیاری بر اساس پندارهای بی‌پایه و رسم‌های غلط، حق تنبیه بدنی را برای معلمان و مربیان باور دارند و عده‌ای نیز با استناد به برخی آموزه‌های دینی این حق را تأیید و حتی ولایت بر تنبیه بدنی را برای معلم قائل شده‌اند.
در این نوشتار تلاش شده است ضمن تأکید بر ممنوعیت تنبیه بدنی کودکان توسط معلمان و مربیان از دیدگاه مقررات داخلی و بین‌المللی، ناروایی آن از دیدگاه فقه اسلامی نیز بیان شود و سپس به نقش مؤثر و فراگیر رهبران و روحانیون در ترویج حمایت از کودکان، مقابله با خشونت علیه آنان و رفع پندارها و باورهای نادرست پرداخته شود، عامل مهمی که در هشتمین بیانیه مجمع جهانی مذاهب برای صلح (کیوتو- 2006) مورد عنایت قرار گرفته و متأسفانه تاکنون به طور شایسته بهره‌برداری نشده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Prohibition of Corporal Punishment of Children by Teachers and Educators with Special Emphasis on Role of Clerics and Religious Leaders in Confronting It

نویسنده [English]

  • Mohammad Mahdi Meghdadi

Associate Professor Civil Law, Mofid University

چکیده [English]

One of the disturbing aspects of child abuse and violence is corporal punishment of children by teachers, educators and staff in educational contexts. Despite the prohibition of such actions in the national and international regulations particularly in the CRC, and potential adverse consequences of physical abuse, drawing on their false and unfounded customs and beliefs, many still maintain that teachers and educators have the right to use corporal punishment. Furthermore, citing certain religious teachings, some researchers have confirmed this and even suggested that teachers, like parents, have this punishment right. Stressing the prohibition of corporal punishment of children by teachers and educators in national and international regulations, this article examines its impermissibility from jurisprudential perspective. It also deals with the influential role religious leaders and clerics can play in fighting against violence against children and removing the misconceptions and wrong beliefs about corporal punishment. This issue has been addressed in the 8th declaration of the World Assembly of Religions for Peace (Kyoto, 2006) but has not received enough attention.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corporal Punishment of Children
  • Corporal Punishment by Teachers and Educators
  • Confronting the Violence
  • Clerics and Religious Leaders
  1. قرآن کریم
  2. نهج البلاغه
  3. انصاری، قدرت الله و همکاران؛ تعزیرات از دیدگاه فقه و حقوق، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1385.
  4. حسینی‌خواه، سید جواد؛ تنبیه بدنی کودکان در نظام بین­الملل حقوق بشر و فقه امامیه، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، 1389.
  5. علیدوست، ابوالقاسم؛ فقه و عرف، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، 1384.
  6. العراقی، ضیاء­الدین؛ مقالات الاصول، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1386
  7. الاردبیلی، احمد؛ مجمع الفائدة والبرهان، قم، موسسه النشر الاسلام، 1416 ه.ق.
  8. ابو اسحاق ابراهیم الفیروزآبادی الشیرازی؛ التبصرة فی اصول الفقه، دمشق، دارالفکر، چاپ دوم، 1403 ه.ق.
  9. ابن قدامه، موفق الدین عبد الله بن أحمد؛ المغنی، بیروت، دارالکتاب العربی، 1403 ه.ق.
  10. احمد بن علی الجصاص الرازی، اصول الجصاص (الفصول فی الاصول)، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1420ه.ق.
  11. احمد بن محمد الوزیر؛ المصفی فی اصول الفقه، بیروت، دار الفکر المعاصر، بیروت،1417 ه.ق.
  12. امام الحرمین عبد المک الجوینی؛ البرهان فی اصول الفقه، بیروت، دارالکتب العلمبه، چاپ اول، 1418 ه.ق.
  13. باز اللبنانی، سلیم رستم؛ مجلة الأحکام العدلیه، بیروت، دارالکتب العلمیه، بی­تا.
  14. الحسینی الروحانی، محمدصادق؛ زبدة الاصول، قم، مدرسه امام الصادق(ع)، بی­تا.
  15. الحائری، عبد الکریم؛ دررالفوائد، قم، موسسه نشر اسلامی، 1408 ه.ق.
  16. الحر العاملی، محمد بن حسن؛ وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی­تا.
  17. الحلی، احمد بن محمد بن فهد؛ عدة[12881]  الداعی، قم، مکتبة وجدانی، بی­تا.
  18. الحلی، جعفر بن حسن (محقق حلی)؛ المعتبر فی شرح المختصر، قم، مؤسسه سید الشهداء،1364.
  19. الخوئی، سید ابوالقاسم؛ اجود التقریرات، قم، موسسه صاحب الامر، 1420 ه.ق.
  20. ____________ ؛ مبانی تکملة المنهاج، قم، العلمیه، 1396 ه.ق.
  21. السبحانی، جعفر؛ تهذیب الاصول، قم، انتشارات دارالفکر، بی­تا.
  22. شیخ صدوق؛ الخصال، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1416 ه.ق.
  23. صبحی محمصانی؛ فلسفه التشریع فی الاسلام، بیروت، دارلعلم للملایین، چاپ چهارم، 1987م.
  24. الطوسی، محمد بن حسن، المبسوط، تهران، مکتبه مرتضویه، 1378 ه.ق.
  25. الکلینی، محمد بن یعقوب؛ الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1367.
  26. الکاسانی، علاء الدین؛ بدائع الصنائع، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1417 ه.ق.
  27. العاملی، زین الدین بن علی (شهید ثانی)؛ مسالک الافهام، قم، موسسه معارف اسلامی، 1413 ه.ق.
  28. لنکرانی، محمد فاضل؛ تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله، کتاب الحدود، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، 1422 ه.ق.
  29. مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار، تهران، مکتبة اسلامیه، 1376.
  30. المقریزی، احمد؛ امتاع الاسماع، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1420 ه.ق.
  31. محمصانی، صبحی؛ فلسفه التشریع فی الاسلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ چهارم، 1975م.
  32. منصور بن محمد السمعانی، قواطع الادلة فی الاصول، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1418 ه.ق.
  33. محمد بن علی المازنی؛ ایضاح المحصول من برهان الاصول، بیروت، دارالغرب الاسلامی، چاپ اول، 2001 م.
  34. محمدی ری شهری، محمد؛ موسوعة الامام علی بن ابی طالب (ع) فی الکتاب والسنه، قم، دارالحدیث، 1379.
  35. النجفی، محمد حسن؛ جواهر الکلام، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی­تا.
  36. ولی قوته، عادل عبدالقادر؛ العرف حجیة واثره فی فقه المعاملات المالیة عند الحنابله، مکه، المکتبة المکیه، چاپ اول، 1418 ه.ق.

 

CAPTCHA Image